TOFA-PREDICT: onderzoek onder mensen met artritis psoriatica

Wat is het doel van het onderzoek? uitklapper, klik om te openen

Het doel van het TOFA-PREDICT onderzoek is voorspellen welke patiënten met artritis psoriatica baat hebben bij welke behandeling, namelijk methotrexaat, etanercept of het nieuwere geneesmiddel tofacitinib. Tofacitinib is goedgekeurd voor de behandeling van artritis psoriatica en in klinische studies effectief gebleken. Methotrexaat en etanercept worden al langer gebruikt voor de behandeling van artritis psoriatica.

Als we weten welk medicijn het beste werkt voor welke patiënt, hoeven mensen met artritis psoriatica niet langer verschillende behandelingen uit te proberen voordat er eentje aanslaat. Dat zou de lastige beginfase van de behandeling, die vaak belastend is en het risico op gewrichtsschade vergroot, kunnen voorkomen. Met de kennis die we in het TOFA-PREDICT-onderzoek opdoen, willen we in de toekomst de behandeling van artritis psoriatica gerichter en effectiever maken.

Wilt u meer weten over de TOFA-PREDICT-studie? In ReumaMagazine vertellen de onderzoekers meer over de studie.

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Opzet uitklapper, klik om te openen

Het onderzoek van de afdeling Reumatologie & Klinische Immunologie van het UMC Utrecht werd in samenwerking met een groot aantal andere ziekenhuizen binnen Nederland uitgevoerd. Zo konden deelnemers meedoen aan de studie in UMC Utrecht, Medisch Spectrum Twente, Maastricht UMC+, Elizabeth-TweeSteden Ziekenhuis, VieCuri Medisch Centrum, Reade en Gelre Ziekenhuizen. Vanuit St. Antonius Ziekenhuis, Maasstad Ziekenhuis, Sint Maartenskliniek, Diakonessenhuis, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Tergooi Medisch Centrum, Ziekenhuis St. Jansdal en Ziekenhuisgroep Twente werden deelnemers doorverwezen voor deelname aan de studie in UMC Utrecht

In totaal konden 160 mensen met artritis psoriatica met een leeftijd tussen de 18 en 75 jaar meedoen aan het onderzoek, verdeeld over twee groepen:

• Groep 1: patiënten die voorafgaand aan het onderzoek nog geen behandeling met medicatie hebben gekregen voor de artritis psoriatica en nog niet eerder zijn behandeld met zogenoemde biologicals of reumaremmende medicatie
• Groep 2: patiënten die al behandeld waren met standaardbehandeling (methotrexaat, leflunomide of sulfasalazine) op de hoogst verdraagbare dosering, en waarbij de ziekte toch actief bleef. In deze groep was eerdere behandeling met maximaal één biological of DMARD toegestaan.

Bij deelname werd via loting bepaald welke behandeling de patiënt kreeg. In groep 1 kregen patiënten methotrexaat of tofacitinib. In groep 2 kregen de patiënten naast methotrexaat, leflunomide of sulfasalazine ook tofacitinib of etanercept.

De behandelperiode bedroeg 16 weken. Voorafgaand aan de behandeling werd beeldvormend onderzoek (zoals röntgenfoto’s, PET/CT-scan en MRI van de enkels) uitgevoerd. Daarnaast vonden voorafgaand en gedurende het onderzoek extra lichamelijke onderzoeken plaats, vulden de deelnemers vragenlijsten in en werden bloedmonsters afgenomen.

Het bloed werd bestudeerd met nieuwe laboratoriumtechnieken. Het doel hiervan was om voorspellers (‘biomarkers’) te vinden waarmee in de toekomst beter voorspeld kan worden welk geneesmiddel bij welke patiënt het meest effectief is.

Status uitklapper, klik om te openen

Op dit moment is deelname aan deze studie niet meer mogelijk. Wij danken alle deelnemers hartelijk, zonder hun medewerking had dit onderzoek niet kunnen plaatsvinden.

Wie zijn de onderzoekers? uitklapper, klik om te openen

Het onderzoeksteam bestaat uit:

Hoofdonderzoekers:

Dr. S. Mastbergen

Dr. J. Spierings, reumatoloog

Uitvoerend onderzoekers:

Drs. F. Perton

Drs. S. Fadaei

Drs. M. Buitenhuis

Verpleegkundigen:

Mw. R. Boot

Door wie is het onderzoek gefinancierd? uitklapper, klik om te openen

Dit onderzoek is opgezet door de onderzoekers van het UMC Utrecht en wordt gefinancierd door het bedrijf Pfizer.

Resultaten van de TOFA-PREDICT uitklapper, klik om te openen

Bent u benieuwd naar de resultaten van het TOFA-PREDICT-onderzoek die tot nu toe in wetenschappelijke tijdschriften zijn verschenen? Hieronder vindt u een lijst met links naar de Engelstalige publicaties. Deze lijst wordt bijgewerkt zodra er nieuwe resultaten worden gepubliceerd.

• Het ontwerp van de studie (studie protocol)
  In dit artikel wordt de opzet van de studie volledig beschreven. Ook wordt uitgelegd welke onderzoeksvragen we willen beantwoorden, en hoe we dat willen doen. Het studie protocol is gepubliceerd in een wetenschappelijk blad om duidelijk en open te zijn over de opzet van de studie, vóórdat we de eerste resultaten laten zien.
• Vaatwandontsteking bij patiënten met artritis psoriatica
  Patiënten met artritis psoriatica hebben een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Er is nog weinig bekend over de precieze oorzaak hiervan. In dit artikel laten we zien dat er een toename is van ontsteking van de vaatwand van de lichaamsslagader (aorta), bij patiënten met artritis psoriatica en een actieve ontsteking van de gewrichten. Ontstekingen van de vaatwand zou een verhoogde kans op hart- en vaatziekten kunnen verklaren.
• Beeldvorming van schade en ontsteking bij artritis psoriatica
  Het artikel vergelijkt ontstekings- en structurele schade in patiënten met actieve artritis psoriatica die ofwel geen ziekte-modificerende antirheumatische geneesmiddelen (DMARD's) hebben gebruikt of waarbij deze in het verleden hebben gefaald. Beide groepen vertoonden vergelijkbare niveaus van schade en ontsteking volgens beeldvorming (MRI, röntgenfoto en PET-CT). Verschillen die wel werden gevonden, verdwenen na correctie voor patiëntkenmerken. Dit suggereert dat beide patiëntengroepen in toekomstige onderzoeken samen kunnen worden geanalyseerd.
• Nieuwe AI-technologie helpt ontstekingen bij artritis psoriatica beter in beeld te brengen
  Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben een nieuwe methode getest om ontstekingen rond de enkel (tenosynovitis) bij mensen met psoriasis artritis automatisch te meten met behulp van MRI en kunstmatige intelligentie. Deze techniek maakt gebruik van deep learning om ontstekingen nauwkeurig in beeld te brengen, zonder dat een arts dit handmatig hoeft te beoordelen. In de studie werden MRI-scans van 71 patiënten geanalyseerd, en de resultaten lieten zien dat het systeem goed overeenkomt met de beoordeling van radiologen. Dit kan in de toekomst helpen om sneller en objectiever te bepalen hoe ernstig de ontsteking is. De methode is nog in ontwikkeling, maar laat veelbelovende resultaten zien.
• De voorspelling van behandelrespons bij artritis psoriatica met behulp van gegevens uit het medisch dossier
  Het kan enige tijd duren voordat er een goede behandeling is gevonden bij patiënten met artritis psoriatica. Hoe langer dat duurt, hoe meer risico er is op gewrichtsschade en een verslechtering van de kwaliteit van leven. Het doel van dit artikel is om zo goed mogelijk te voorspellen welk medicijn (methotrexaat, etanercept of tofacitinib) het beste aan zal slaan. Er worden gegevens uit het medisch dossier gebruikt (bijvoorbeeld medicatiegebruik, lichamelijk onderzoek, vragenlijsten) om gepersonaliseerde voorspellingen te doen voor een goede behandeling. Deze voorspellingen blijken redelijk goed te zijn, maar er is ruimte voor verbetering. Latere artikelen zullen hier op aansluiten, en beoordelen of bloedbepalingen of beeldvorming (MRI, röntgenfoto’s en PET-CT) de voorspellingen kunnen verbeteren en nog verder kunnen personaliseren.

Deze pagina is het laatst bewerkt op uitklapper, klik om te openen

14 november 2025