Samen met uw arts heeft u besloten een desmopressine stimulatietest te doen. Met deze test onderzoeken we hoe uw hypofyse werkt, en waar het verhoogd hormoongehalte in uw bloed vandaan komt.
Wanneer de hypofyse te veel ACTH aanmaakt, maken de bijnieren meer cortisol aan. Ook als het lichaam daar geen behoefte aan heeft.
Met de test kan uw arts bepalen:
- Of de hypofyse zelf te veel ACTH maakt (bijvoorbeeld door een aandoening in de hypofyse)
- Of er ACTH wordt gemaakt op een andere plek in het lichaam
- Of de verhoogde cortisolwaarde een andere oorzaak heeft, zoals stress, alcoholgebruik, overgewicht of slaapstoornissen
Tijdens de test wordt er eenmalig desmopressine toegediend, om te zien hoe uw hypofyse werkt. Ook meten we het ACTH en cortisol in uw bloed.
Met deze test kan worden vastgesteld of u de ziekte van Cushing heeft of dat er sprake is van pseudo-Cushing.
Onder het kopje ‘Extra informatie’ aan het eind van deze folder kunt u meer over de achtergrond hiervan lezen.
Voorbereiding uitklapper, klik om te openen
U moet op de dag van het onderzoek nuchter zijn. Dat betekent dat u vanaf 12 uur in de avond niet meer mag eten en roken. U mag tot 2 uur voor het onderzoek, dus tot 6.00 uur ’s ochtends, nog wel water drinken. Daarna niet meer.
Bent u zwanger of geeft u borstvoeding? Dan kunt u de test niet krijgen. Bespreek dit met uw dokter.
Tijdens het onderzoek uitklapper, klik om te openen
Hoe verloopt de test?
De desmopressine stimulatietest wordt uitgevoerd op de dagbehandeling van de interne geneeskunde. Op de dag van de test meldt u zich om 7.45 uur bij de dagbehandeling. Daar krijgt u te horen op welke kamer de test plaatsvindt.
Een verpleegkundige voert de test uit. Tijdens uw verblijf ligt u op een bed.
Ga zo nodig voor de test nog even naar het toilet. Tijdens de test mag u namelijk niet (rond)lopen. Tijdens de test heeft het de voorkeur dat u wacht met naar het toilet gaan. Als dit echt niet mogelijk is, kan er gebruik gemaakt worden van een postoel naast het bed, staand urineren of een rolstoel. De verpleegkundige helpt u waar nodig.
De verpleegkundige controleert uw bloeddruk en hartslag met behulp van een bloeddruk band. Deze blijft om uw arm zitten tijdens de test. In de andere arm wordt een infuus ingebracht. Het infuus gebruiken we voor verschillende bloedafnamen op verschillende tijden, en om desmopressine toe te dienen.
Om 8.00 uur start de test. Vanaf dat moment heeft u bedrust tot de test afgerond is.
Rond 8:45 uur wordt er bloed afgenomen, waarna de verpleegkundige rond 9.00 uur desmopressine toedient via het infuus. Vervolgens nemen we op een aantal tijden buisjes bloed uit het infuus af. Bij elke bloedafname meten we ook de bloeddruk en hartslag.
Duur van de test
De totale duur van de test is 2,5 tot 3 uur.
Bijwerkingen
Bij toediening van desmopressine kunt u kortdurend last hebben van:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Braken
- Kortdurend warm gevoel (opvlieger)
- Vasthouden van water
Hoe wordt de test afgerond?
Eén uur na de toediening van de desmopressine volgt de laatste bloedafname en verwijderen we het infuus. U krijgt wat eten aangeboden.
Na de test mag u tot de volgende ochtend 8.00 uur niet meer vocht innemen dan 1,2 liter (1200ml). De verpleegkundige bespreekt hoe u dit in de gaten kunt houden, en geeft u daarvoor een formulier mee.
Na het onderzoek uitklapper, klik om te openen
Na de test mag u naar huis. U mag zelfstandig met de auto of het openbaar vervoer reizen.
De polikliniek endocrinologie maakt voor u een (telefonische) afspraak om de uitslag van de test met u te bespreken. De afspraak is ongeveer 4 weken na de test.
Extra informatie
Wat is de hypofyse?
De hypofyse is een kleine klier onder de hersenen. Deze klier maakt verschillende hormonen en stuurt andere klieren in het lichaam aan, zoals:
- de bijnieren
- de schildklier
- de alvleesklier
De hypofyse maakt ook het hormoon ACTH. Dit hormoon zorgt ervoor dat de bijnieren cortisol maken.
Waarom is cortisol belangrijk?
Cortisol is een hormoon dat het lichaam nodig heeft om goed te blijven functioneren in geval van ziekte en herstel. Als er sprake is van koorts, ziekte, verwonding of psychische stress maken de bijnieren meer cortisol aan. Te veel cortisol kan klachten geven zoals:
- Gewichtstoename, vooral in het gezicht en op de buik
- Spierzwakte
- Dunne huid en snel blauwe plekken
- Hoge bloeddruk of hoge bloedsuiker
- Psychische klachten, zoals somberheid of prikkelbaarheid
Ziekte van Cushing
Bij de ziekte van Cushing maakt het lichaam te veel cortisol aan. Dit kan komen doordat de hypofyse te veel ACTH produceert waardoor de bijnieren extra cortisol maken, ook als het lichaam dat niet nodig heeft. Een andere mogelijkheid is dat er op een andere plek in het lichaam ACTH of cortisol wordt aangemaakt.
Pseudo-Cushing
Bij pseudo-Cushing maakt het lichaam tijdelijk te veel cortisol aan, bijvoorbeeld door:
- Langdurige stress
- Veel alcohol drinken
- Ernstig overgewicht
- Psychische problemen, zoals een depressie
De klachten lijken soms op die van de ziekte van Cushing, maar de oorzaak komt niet vanuit de hypofyse of bijnieren. Als de oorzaak wordt behandeld, daalt het cortisolgehalte vaak vanzelf weer.
Desmopressine
Het medicijn desmopressine is een nagemaakt medicijn dat lijkt op het lichaamseigen hormoon vasopressine. Vasopressine wordt ook wel het “antidiuretisch hormoon” genoemd, omdat het ervoor zorgt dat je minder plast. Het helpt je nieren om water vast te houden.
Na de test mag u tot de volgende ochtend 8 uur niet meer dan 1,2 liter (1200ml) vocht binnenkrijgen. Meer drinken dan toegestaan kan leiden tot een te lage zoutwaarde in het bloed (hyponatriëmie) met o.a. klachten zoals hoofdpijn, misselijkheid, spierkrampen of verwardheid.
De desmopressine stimulatietest wordt gedaan om goed vast te stellen of er sprake is van de ziekte van Cushing of een pseudo- Cushing, om tot een passende behandeling te komen.
Contact uitklapper, klik om te openen
Hebt u vragen? Neem dan contact met ons op. Voor het maken van een afspraak hebt u een verwijzing nodig van de huisarts of specialist.
Polikliniek Endocrinologie
De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 - 17.00 uur
Postadres
UMC Utrecht
Polikliniek Endocrinologie
Huispostnummer L 00.408
Postbus 85500
3508 GA Utrecht
Verpleegafdeling Dagbehandeling Interne Geneeskunde en Dermatologie
Hebt u vragen of wilt u een afspraak maken? Neem dan contact op met de dagbehandeling via het telefoonnummer.