Kortdurende bestraling bij endeldarmkanker

U krijgt de komende weken bestraling voor endeldarmkanker. Deze behandeling wordt meestal gegeven voorafgaand aan een operatie om zo de kans te verkleinen, dat een tumor terugkomt na de operatie. Ook kunnen we door deze behandeling de tumor zelf verkleinen, zodat de tumor tijdens de operatie beter in zijn geheel verwijderd kan worden.

Soms wordt ervoor gekozen deze behandeling niet te laten volgen door een operatie. Het doel van de bestraling is dan om de tumor zo klein mogelijk te maken, zodat klachten ervan verminderd of voorkomen worden.

In deze folder leest u meer over de bestraling, hoe u zich kunt voorbereiden en wat u kunt verwachten. Dit is een aanvulling op de algemene informatie in het Patiënten Informatie Dossier (PID) van de radiotherapie, die u al hebt ontvangen.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Voorbereiding

Voorafgaand aan alle voorbereidingen heeft u een intakegesprek met de radiotherapeut. Hierin geeft de radiotherapeut uitleg over de bestraling en de bijwerkingen die kunnen optreden.

Voorafgaand aan de bestraling laat de radiotherapeut een CT-scan maken op de afdeling radiotherapie. Met behulp van deze beelden kan de juiste plaats van bestraling worden bepaald. Om uw houding van de CT te kunnen reproduceren tijdens de behandeling worden markeringen aangebracht op de huid, tatoeagepuntjes.

Naast een CT-scan wordt soms ook een MRI-scan gemaakt. Deze MRI-scan kan extra beeldinformatie opleveren die voor de juiste plaatsbepaling gebruikt wordt. Bij een MRI-scan wordt gebruik gemaakt van sterke magneetvelden. Het scannen duurt meestal langer dan bij een CT-scan. Uw radiotherapeut bespreekt met u of dit bij u ook nodig is.

De CT-beelden die al eerder van u gemaakt zijn, zijn helaas niet bruikbaar, omdat u in dezelfde houding moet liggen als waarin u bestraald gaat worden.

Nadat de benodigde scans gemaakt zijn, maakt de radiotherapeut het bestralingsplan. Het duurt ongeveer één week om het bestralingsgebied te bepalen en het bestralingsplan te berekenen.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

De bestraling

U krijgt een serie van vijf bestralingen op het gebied van de endeldarm. Hiervoor komt u vijf werkdagen achter elkaar naar het UMC Utrecht voor telkens één bestraling per dag. Daarna gaat u weer naar huis.

De bestralingsafspraak duurt ongeveer een kwartier per dag:

• u meldt zich aan bij receptie 2 van de afdeling radiotherapie of de aanmeldzuil
• u gaat naar de wachtruimte van het bestralingsapparaat waar u bestraald gaat worden
• u wordt door de laborant(e) binnen gelaten in de kleedruimte van het bestralingsapparaat, waar u zich (deels) uitkleedt (het bestraalde gebied moet ontbloot zijn) dan helpt de laborante u om goed te gaan liggen op de bestralingstafel (op uw rug)
• de bestraling zelf duurt enkele minuten

Tijdens de behandeling heeft u eenmalig een gesprek met de radiotherapeut.

Blaasinstructie

Het is belangrijk dat de dunne darm op precies dezelfde plaats ligt tijdens de CT-scan en tijdens de bestraling. Daarom vragen wij u om:

1. één uur voor de CT-scan of de bestraling te gaan plassen,
2. drink na het plassen twee glazen water (ongeveer 300 ml),
3. ga daarna niet meer naar de wc, totdat de CT-scan gemaakt is of dat de bestraling verricht is.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Operatie

Soms wordt de radiotherapie gevolgd door een operatie. Deze operatie volgt meestal enkele weken na het einde van de radiotherapie. Alle informatie hierover krijgt u van de chirurg.

Bijwerkingen

Tijdens de bestralingsperiode doen zich meestal nauwelijks bijwerkingen voor. De meeste bijwerkingen kunnen optreden in de weken aansluitend aan de radiotherapie.

Endeldarm:

Door irritatie van het endeldarm slijmvlies kunt u klachten ontwikkelen. U voelt dan dat u vaak naar de wc moet, maar dat er niets anders komt dan wat slijm of bloed. Dit heet loze aandrang. Ook kunt u soms pijn voelen bij de ontlasting. Daarnaast kan het zijn dat u frequenter ontlasting heeft en dat u last krijgt van diarree.

Blaas:

Ook de blaas kan geïrriteerd raken. Hierdoor kunt u klachten ontwikkelen, die lijken op een blaasontsteking. U moet dan vaker plassen, kleine beetjes plassen of u krijgt een branderig gevoel bij plassen. Bij mannen lukt het plassen soms minder goed door zwelling van de prostaat.

Vermoeidheid:

Uw lichaam is de bestraling aan het verwerken. Dat kost energie. Daarom heeft u minder energie voor andere zaken en kunt u zich vermoeid voelen. Ongeveer twee weken na de behandeling wordt dit stap voor stap weer beter. Intussen is het goed om binnen de grenzen van uw kunnen actief te blijven.

Huid:

In een klein aantal patiënten wordt een deel van de huid rond de sluitspier meebestraald. De huid kan daardoor geïrriteerd raken.

Meer informatie

Als u nog vragen heeft over de behandeling kunt u die altijd stellen aan uw radiotherapeut.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.